Wednesday 20 July 2011

Ourense sitúase no mapa e na axenda da proteómica mundial

Durante tres días, do 18 ao 20 de xullo, a localidade ourensá de Laias foi o epicentro da proteómica internacional coa celebración do 2nd International Congress on Analytical Proteomics ICAP. 260 investigadores de 35 países intercambiaron coñecementos e técnicas e abriron novas canles de comunicación e sinerxía entre os seus grupos de investigación. Este mércores o congreso rematou e fíxoo marcando no calendario dúas novas citas que permitirán a Ourense posicionarse no mapa e na axenda mundial da proteómica, disciplina fundamental para a diagnose e tratamento de enfermidades coma o cancro. 

O congreso, organizado en Ourense polo Grupo Bioscope da Facultade de Ciencias, foi unha iniciativa da Asociación Científica Proteomass e da revista JIOMICS (Journal of Integrated OMICS), en colaboración nesta edición coa Universidade de Vigo e a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia. Trala clausura, os seus organizadores, José Luis Capelo e Carlos Lodeiro, fixeron un balance no que salientaron a súa grande satisfacción polo desenvolvemento da iniciativa. 

“Pola cantidade de investigadores asistentes, pola calidade científica dos relatores e das intervencións, polas sinerxías que se crearon e polas oportunidades que se abriron, a nosa valoración do congreso non pode ser máis positiva”, destacou José Luis Capelo. A participación de responsables dos centros de investigación punteiros neste campo e de destacados expertos na materia, xunto a investigadores máis novos, permitiu o intercambio de coñecementos en eidos como a biomedicina cardíaca, o cancro, a marcación celular, a produción de biocarburantes e un longo etcétera. 

Novas citas

Xunto a este valor científico, Carlos Lodeiro explicou que durante o congreso se conseguiu pechar a contratación de investigadores posdoutorales para destacados centros de investigación de Chicago, Washington, Singapur, Sidney e Suecia, algúns deles do Grupo Bioscope. Ademais acordouse a sinatura dun convenio entre varias universidades europeas para a celebración en Ourense no ano 2012 do primeiro congreso internacional do mal de tecidos Maldi-Tissue. Ademais desta cita, no 2015 a cidade volverá a acoller a cuarta edición do International Congress on Analytical Proteomics. 

Por último, como peche ao 2nd International Congress on Analytical Proteomics e froito do bo ambiente que se gozou durante o evento, Lodeiro e Capelo entregaron aos organizadores do seguinte ICAP, que se celebrará en Brasil en 2013, un vimbio como símbolo do “bastón de mando” que eles asumen agora e co desexo de que teñan unha edición cando menos tan frutífera como a que se viviu en Ourense.

Tuesday 12 July 2011

A proteómica, clave para a diagnose e tratamento de enfermidades



A pequena localidade ourensá de Laias é desde este luns o centro dunha cita de referencia científica internacional, o 2nd International Congress on Analytical Proteomics. O evento reúne a preto de 260 investigadores de 35 países para analizar os últimos avances en proteómica, o estudo a grande escala da estrutura e función das proteínas, fundamental para avanzar no coñecemento, diagnose e tratamento de moitas enfermidades, coma o cancro. Entre os asistentes están os responsables dos centros de investigación máis punteiros no eido internacional en biomedicina, procedentes de países como Estados Unidos, Canadá, Reino Unido, Brasil, Xapón, Suecia, Holanda, Finlandia, Portugal, Arxentina, Noruega e China. Do 18 ao 20 de xullo, todos eles intentarán pór en común os progresos científicos e tecnolóxicos neste campo, intercambiar coñecementos e inquedanzas e establecer canles de comunicación fluídas entre os seus grupos de investigación. 

O congreso, organizado en Ourense polo Grupo Bioscope da Facultade de Ciencias, é unha iniciativa da Asociación Científica Proteomass e a revista JIOMICS (Journal of Integrated OMICS), en colaboración nesta edición coa Universidade de Vigo e a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia. Durante a súa inauguración este luns, os responsables do Grupo Bioscope e do comité organizador, José Luis Capelo e Carlos Lodeiro, amosaron a súa “satisfacción pola extraordinaria resposta que tivo o congreso na comunidade científica internacional, superando amplamente as expectativas de participantes inicialmente previstas”. 

Internacionalizando a Universidade de Vigo

“Ademais desta fantástica resposta cuantitativa, a calidade científica da investigación presentada está á vangarda da proteómica. Por este motivo, desde a Universidade de Vigo, e máis concretamente desde o campus ourensán, estamos tremendamente orgullosos de ver como Ourense se converte estes días no centro mundial desta disciplina”, salientou José Luis Capelo. Ademais, explicou Carlos Lodeiro, estes tres días de traballo permitirán non só un avance no eido da proteómica, “senón tamén un avance na internacionalización da investigación que facemos desde aquí, abríndose novas oportunidades de colaboración e cooperación entre investigadores e centros”.

Para acadar este obxectivo, Mª Victoria Jato, vicerreitora de Investigación e Transferencia do campus de Ourense, foi a encargada de presentar aos asistentes a Universidade de Vigo co desexo de que este evento contribúa “a posicionar a Galicia no mapa internacional da investigación, o talento e o coñecemento”. Neste contexto, salientou a importancia de posicionarse e avanzar na investigación en proteómica, pois “comprender o proteoma, a estrutura e función de cada proteína e a complexidade das súas interaccións, será moi útil para o desenvolvemento de técnicas eficaces de diagnose e para o tratamento no futuro de enfermidades para as que hoxe non hai solución”.

Programa intenso

Trala inauguración oficial chegou o momento de iniciar o programa científico do congreso coa primeira conferencia plenaria a cargo de Marco Aurelio Zezzi Arruda, investigador da Universidade Estadual de Campinas (Brasil) e director da delegación brasileira no evento, a máis numerosa con 17 participantes. Arruda explicou aos asistentes o traballo que está a realizar o seu grupo de investigación en proteómica e convidounos a pór na súa axenda a celebración, en xullo de 2013, da terceira edición do International Congress on Analytical Proteomics en terras brasileiras. 

Coa súa intervención abriuse un intenso programa de sesións que traballo, exposicións de paneis e presentacións, onde as conferencias plenarias correrán a cargo de Concha Gil, da Universidad Complutense de Madrid; John Solaro, da University Illinois at Chicago College of Medicine; Juan J. Calvete, do Instituto de Biomedicina de Valencia; Juan Pablo Albar, do Centro Nacional de Biotecnología; Wei Ning Chen, da Nanyang Technological University de Singapur; e Ola Söderberg, da Uppsala University de Suecia.

Friday 8 July 2011

Residuos en vez de alimentos para crear biocombustibles máis 'éticos'



A aparición dos biodiésel, combustibles obtidos de aceites vexetais ou graxas animais, foi inicialmente considerada unha opción “ecolóxica” aos contaminantes, limitados e custosos combustibles derivados do petróleo. Sen embargo, co seu auxe xurdiu a cuestión ética e económica de destinar alimentos fundamentais como o millo a producir combustibles, cando aínda millóns de persoas morren de fame no mundo. Para conseguir alternativas de biocombustible máis “éticas” a ciencia continúa traballando neste eido, con liñas de investigación como a explicada este venres sobre valorización de residuos polo profesor cubano Carlos Orestes Martín, nunha conferencia impartida no campus de Ourense. 

Doutor da Universidad Camilo Cienfuegos de Mantanzas, Martín é experto en temas relacionados co tratamento da biomasa e a produción de biocombustibles. Actualmente atópase investigando neste eido no vTI-Institute of Wood Technology and Wood Biology de Hamburgo, circunstancia aproveitada polos grupos de investigación de Enxeñaría Química EQ2 e EQ9 da Universidade de Vigo para convidalo a realizar unha estancia duns días no campus de Ourense e profundar en liñas de investigacións comúns. 

O profesor, que quixo agradecer ao CITI e á Vicerreitoría de Investigación e Transferencia do campus o convite, ofreceu na Facultade de Ciencias a conferencia Avaliación preliminar do pretratamento de biomasa lignocelulósica empregando glicerol. Martín comezou salientando que as principais fontes de bioetanol son o millo e o azucre e que a súa demanda para a produción de biocombustible ten sido unha das causas que explican o incremento dos prezos destes alimentos básicos. “Cando centos de millóns de persoas pasan fame esta situación é eticamente cuestionable. Polo tanto, debemos seguir traballando nos biocombustibles pero buscando alternativas que non afecten á alimentación humana”, advertiu. 

Dobre valorización de residuos

Como exemplo, o profesor explicou aos presentes a liña de investigación na que está traballando o seu grupo en Cuba, partindo dun subproduto local abundante como é o bagazo da caña de azucre. Este residuo, destacou, estábase empregando nas propia centrais de caña para a produción de electricidade, en caldeiras ineficientes porque interesada desfacerse da maior cantidade posible de bagazo. Traballando neste eido, os investigadores calcularon que, cunha xestión eficiente, a metade do bagazo sería suficiente para o mantemento eléctrico das instalacións e a outra metade podería empregarse para a produción de biocombustibles. 

Nunha segunda volta de torca á valorización e aproveitamento de residuos, para producir ese biocombustible a partir dos residuos de caña de azucre, Martín sinalou que están traballando no emprego nese proceso de glicerina, un subproduto do propio biodiésel. É dicir, investigan o emprego dun residuo que se xera na produción de biodiésel para facer biodiésel a partir dun residuo como é o bagazo da caña de azucre. “Por cada tonelada de biodiésel que se xera prodúcense 200 quilogramos de glicerina. Só a Unión Europea produce o dobre da demanda mundial deste produto, o que fixo caer nos últimos anos o seu prezo”, salientou o investigador. Unhas circunstancias de dispoñibilidade e prezo que converten á glicerina ou glicerol nunha boa alternativa para a súa aplicación na produción de biodiésel a partires de bagazo de caña de azucre.